* လူတစ္ေယာက္၏ တန္ေၾကး (တန္ဖိုး) *

“How much is one human life worth” လူသားဘ၀တစ္ခုသည္ ဘယ္ေလာက္ တန္ရာတန္ေၾကးရွိသလဲ..? ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို ကမၻာတစ္၀ွန္းရွိ တကၠသုိလ္တို႔၏ ထိပ္ဆံုးကေနရာကို ယူထားေသာ ဟားဗက္တကၠသုိလ္ႀကီးမွ Prof- Michael Sandel ၏ lecture တြင္ဖတ္ရွဳ နားေထာင္ဖူးပါသည္၊၊

နားေထာင္ဖတ္ရွဳၿပီး အေတြးစဥ္းစားခန္းမ်ားတသီႀကီးဖြင့္ကာ ကမၻာႀကီးသို႔ လူသားအျဖစ္ ေရာက္ဟိလာေသာ ကြ်ႏု္ရို႕၏တန္ေၾကးကို စဥ္းစားေနမိသည္။


ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ရဟိထားေသာ လူ႔ဘ၀တစ္ခု၏ တန္ရာတန္ေၾကးကို ဘက္ေပါင္းစံုမွ ပညာရွင္ရို႕က ရွဳေဒါင့္မ်ိဳးစံုက အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုေလ့ရွိၾကသည္ကို ေလ့လာေတြ႔ရွိႏိုင္ပါသည္၊ ကြ်ႏု္ပ္၏ ဥာဏ္မီသေလာက္ေတြးမိသည္ကို တင္ျပရလ်င္… ကိုယ္ႏွင့္ ကိုယ္ဆက္စပ္ရာ ပတ္၀န္းက်င္တခုလံုး၊ ထုိထက္စြမ္းေဆာင္ႏိုင္လ်င္ လူသားတရပ္လံုးအတြက္ အက်ပ္အတည္း အခက္ခဲေထာင္ေခ်ာက္တြင္းမွ လွပျဖဴစင္ေသာႏွလံုးသားကုိအပ္ႏွင္းကာ လက္ခ်င္းဆက္လ်က္ ဆြဲေခၚတင္ၿပီး လူ႕အဆင့္တန္းမီရွင္သန္ရပ္တည္ႏိုင္ေရးအတြက္ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔လႊတ္ ပီးဆပ္စြမ္းေဆာင္ ႏုိင္သူမ်ားသည္သာလ်င္ အမွန္တကယ္တန္ရာတန္ေၾကးျမင့္ေသာ လူသားဘ၀တစ္ခုကုိ ရရွိပိုင္ဆုိင္ခဲ့ သူမ်ားဟု သတ္မွတ္ပီးသင့္သည္ထင္ပါသည္။

လူသားတစ္ဦး၏တန္ရာတန္ေၾကး (သုိ႔မဟုတ္) တန္ဖိုးကိုသတ္မွတ္ရာတြင္ ၄င္းလူ၏ ပစၥည္းဥစၥာ၊ ရာထူး၊အာဏာ၊ ျပင္ပအဆင္တန္ဆာတို႔ကို အေပၚယံမွ်ၾကည့္၍ ဆံုးျဖတ္သတ္မွတ္မည္ဆိုပါလ်င္ ကြ်ႏ္ုပ္လံုး၀လက္ခံမည္မဟုတ္၊ အဘယ္ေၾကာင့္နည္းဆိုေသာ္ အသိဥာဏ္နည္း လူသားခ်င္းမစာနာတတ္ေသာ သူတို႔၏ ရာထူး၊ အာဏာ၊ ပစၥည္းဥစၥာ အဆင္တန္ဆာတို႔သည္ ဆင္းရဲ အားနည္းေသာလူတန္းစားမ်ားအား ႏိုင္ထက္စီးနင္းလုပ္တတ္ၿပီး ရသမွ်ပစၥည္းမ်ားအား ကိုယ္က်ိဳးတစ္ခုတည္းအတြက္သာ အသံုးခ်တတ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

ယဥ္ေက်း၊သိမ္ေမြ႔၊အသိဥာဏ္ရွိ၊ လွပေနေသာ လူ႔ေဘာင္အား မညီညာ မလွပ အက်ဥ္းတန္ေစေသာ အေရာင္မ်ားကုိသံုးကာ ဖ်က္ဆီးေနေသာ၊ ယင္းကဲ့သုိ႔ ရာထူး၊ အာဏာသံုးၿပီး လူတစ္ဖက္သားကုိ အႏိုင္က်င့္တတ္ေသာ၊ သူေသေသမေသေသ ငေတမာၿပီးေရာ ဆိုေသာ ၀ါဒသည္ အသိဥာဏ္နည္း၊ လူမပီသသူတို႔ရဲ႕ က်က္စားရာ စားက်က္ကြင္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး၊ သူတို႔ရဲ႕ ခိုလွံဳရာ တင္းကုတ္ငယ္တစ္ခုလည္းျဖစ္သည္။

ရာထူး၊ အာဏာ၊ ပစၥည္းဥစၥာ မရွိေသာ္လည္း လူ႔က်င့္၀တ္သိကၡာကိုတန္ဖိုးထားၿပီး ရိုးသားႀကိဳးစား၊ လူတစ္ဖက္သားအား စာနာေထာက္ထားကာ ကုိ္ယ့္မိသားစုတစ္ခုအား မခ်မ္းသာေသာ္လည္း မဆင္းရဲေစပဲ လူ႔ဘ၀တစ္ခုရပ္တည္ႏိုင္ေအာင္ထားႏိုင္ေသာ သာမန္လူတစ္ေယာက္၏တန္ဖိုးသည္ (သုိ႔မဟုတ္) တန္ရာတန္ေက်းသည္ ရာထူး၊ အာဏာကို ဗန္းျပၿပီး ေရနစ္သူေခါင္းကိုနင္းကာ ကိုယ့္ေလွေပၚေအာင္လုပ္တတ္ေသာ လူစိတ္ဓါတ္မရွိေသာသူတုို႔ထက္ သာလြန္၍ တန္ဖိုးျမင့္မားသည္ကုိ လူအသိဥာဏ္ရွိသူတိုင္း လံုး၀ျငင္းဆန္ၾကလိမ့္မည္မဟုတ္ေခ်။

ထုိကဲ့သုိ႔ တစ္ဖက္သားကုိ ႏိုင္ထက္စီးနင္းလုပ္ ကုိယ္က်ိဳးသာၾကည့္တတ္သူတို႔၏ တန္ရာတန္ေက်းသည္ တစ္ျပားတစ္ခ်ပ္မွမတန္ပဲ အႏွဳတ္လကၡာသာရွိသည္၊

တစ္ေန႔တာလုပ္အားခကုိ ေန႔စဥ္ အရက္ပုလင္း၀သုိ႔ ထဲ့ေလ့ရွိေသာ (အရက္သမား)လူတစ္ေယာက္၏ တန္ရာတန္ေက်းသည္ ထုိအရက္ပုလင္း အ၀ေလာက္သာ ရွိေခ်သည္။ ကိုယ့္မိသားစု၊ ကိုယ့္ရပ္ကြက္၊ ၿမိဳ႕၊ရြာ၊ ကုိယ့္လူမ်ိဳးတို႔အား တိုးတက္ႀကီးပြါးလာေအာင္စြမ္းေအာင္ႏုိင္ေသာ လူတစ္ေယာက္၏ တန္ဖိုးသည္ ထုိမိသားစု၊ ရပ္ကြက္၊ ျမိဳ႕၊ရြာ၊ လူမ်ိဳးတစ္ခုလံုးအတြက္ တန္ဖိုးျမင့္ေသာ လူတစ္ေယာက္ျဖစ္သည္၊ ဥာတတၳစရိယဟုလည္းေခၚသည္။

ထုိထက္မက စြမ္းႏိုင္လွ်င္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္ခန္႔က လူသားတစ္ရပ္လံုး အက်ိိဳးစီးပြါးအတြက္(ေလာကတၳစရိယ) ပြင့္ေပၚခဲ့ေသာ ဗုဒၶ၏တန္ဖိုးသည္ ထုိလူသားတစ္ရပ္လံုးအတြက္တန္ဖိုးအျမင့္ဆံုး လူထဲက လူတစ္ေယာက္ျဖစ္ခဲ့သည္။

လက္ရွိေခတ္ကိုၾကည့္လ်င္ အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမား၏ တန္ရာတန္ေက်းသည္ တစ္ကမၻာလံုးရဲ႕ ပညာေရး၊စီးပြါးေရး၊က်မၼာေရး၊လူမွဴေရး၊ လူသားတစ္ရပ္လံုး ေခတ္မီတိုးတက္ သာယာ၀ျဖိဳးၿပီး ေပ်ာ္ရႊင္ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ရွင္သန္ရပ္တည္ႏိုင္ေရးအတြက္ တာ၀န္သိစြာလုပ္ေဆာင္ေနေသာေၾကာင့္ သူရဲ႕တန္ဖိုးသည္လည္း လူသားတစ္ရပ္လံုးအတြက္ တန္ဖိုးရွိသည္ဟု ဆိုႏိုင္ေပသည္။

ဗုဒၶဘာသာစာေပမ်ားတြင္ “မႏုႆတၱဘာေ၀ါ ဒုလႅေဘာ’ လူအျဖစ္ကိုရဟိဖို႔ရန္ အလြန္ခက္ခဲသည္” ဟုဆိုထားရာ ရရွိရန္ခက္ခက္ေသာ လူအျဖစ္ကုိ ကြ်ႏ္ုပ္ရို႕ ရရွိိပိုင္ဆိုင္ထားၿပီးျဖစ္သည္၊ တစ္ဆင့္တက္ၿပီး ရရွိထားေသာ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ဘ၀ကို တန္ရာတန္ေၾကးျမင့္မားလာေအာင္ မည္ကဲ့ေသာအလုပ္ေပတံျဖင့္ တုိင္းတာသတ္မွတ္သင့္သနည္း၊ ကုိယ္လုပ္ခ်င္ေသာ အလုပ္မ်ားစြာထဲမွ အသင့္ေတာ္ဆံုး အျမင့္ျမတ္ဆံုး လုပ္သင့္ေသာ လူသားတန္ဖိုးျမွင့္ အလုပ္က ဘာျဖစ္သင့္သနည္း..?

အသိဥာဏ္ကို အသားေပးၿပီး လူ႔ေဘာင္တစ္ခုလုံး ေပ်ာ္ရႊင္ၿငိမ္းစြာႏွင့္ ၾကာရွည္ခံတိုးတက္ဖို႔ရန္ အစြမ္းကုန္ တည္ေဆာက္ေနေသာ ေခတ္သစ္ကမၻာႀကီးတြင္ ကိုယ့္အေၾကာင္းကံအားေလ်ာ္စြာ ေခတ္ဆိုး၊ စနစ္ဆိုးေအာက္မွာ ေမြးဖြါးႀကီးျပင္းလာေသာ္လည္း၊
ေခတ္သစ္လူငယ္ ေဘာ္တာမ်ားသည္ အသိဥာဏ္နည္းေသာ ကေလးဘ၀က လႊမ္းျခံဳျခင္းခံထားရေသာ စနစ္ဆိုး စရိတ္ဆိုးမ်ားျဖင့္ တစ္ကမၻာလံုးသုိ႔ အနံ႔ဆိုးမ်ားျဖန္႔ၾကဲထြက္ေနေသာ ၀ံပေလြအေရခြံအား စြန္႔ပစ္လိုၾကသည္မွာ အမွန္ပင္။

ေခတ္သစ္ စနစ္သစ္မွာ လူငယ္မ်ားစြမ္းအားကို အစြမ္းကုန္ထုတ္သံုးလ်က္ ကမၻာႀကီးရဲ႕ အဆီ၊အႏွစ္မ်ားကို ထုတ္ယူ၊သံုးစြဲကာ အေကာင္းဆံုးေခတ္ေပၚ ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ လူ႔သားစည္းစိမ္ကို အျပည့္အ၀ သံုးစြဲ၊ခံစားေနၾကေသာ ဥေရာပႏုိင္ငံသားမ်ားနည္းတူ ရင္ေပါင္တန္းရန္ ဆႏၵျပင္းျပလ်က္ရွိေနၾကသည္။

ေခတ္သစ္လူငယ္မ်ားပီပီ ကိုယ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္ တိုးတက္ေကာင္းစားေရးထက္ လူငယ္မ်ားစြမ္းအားကို အျပည့္အ၀သံုးကာ ကိုယ့္မိသားစု၊ ကိုယ့္ရပ္ကြက္၊ ျမိဳ႕၊ ကိုယ့္လူမ်ိဳး၊ ႏိုင္ငံတစ္ခုလံုး ပညာေရး၊ စီးပြါးေရး၊ က်မၼာေရး၊ လူမွဴေရးစေသာ လူသားအရင္းအျမစ္(Human resources)မ်ားကို ျမင့္က်န္ရစ္ေအာင္ လူျဖစ္လာေသာ ခဏတာမွာ ႀကိဳးစားစြမ္းေဆာင္ယင္း.....
ကိုယ္မိသားစုအတြက္၊ ကိုယ့္ရပ္ကြက္၊ ျမိဳ႕၊ ရြာ အတြက္၊ ကိုယ့္လူမ်ိဳး၊ ႏိုင္ငံအတြက္ စံခ်ိန္တင္ တန္ဖိုးျမင့္ေသာ လူစြမ္းေကာင္းမ်ားျဖစ္ေအာင္ အစြမ္းကုန္ ႀကိဳးစား စြမ္းေဆာင္ဖုိ႔ရန္ စိတ္ဓါတ္အားမာန္ျပည့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ လူငယ္အမ်ားအျပားေပၚလာၾကသည္မွာ အထူးအားရေက်နပ္စရာတစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။

တန္ဖိုးရွိေသာ လူ႔ဘ၀ကို ရရွိထားေသာ ကြ်ႏု္ပ္တို႔အားလံုးသည္ လူသားတန္ဖိုးျမင့္အလုပ္မ်ားျဖစ္ေသာ ကိုယ္ႏွင့္ ကိုယ့္မိသားစု၊ ကိုယ့္ရပ္ကြက္၊ရြာ၊ ျမိဳ႕၊ လူမ်ိဳး၊ႏိုင္ငံႏွင့္ လူသားတစ္ရပ္လံုး၏ တိုးတက္ေအာင္ျမင္ႀကီးပြါးေရးအတြက္ ပညာေရးစေသာလူမ်ိဳးအရင္းအျမစ္မ်ားကုိ လုပ္ေဆာင္ျမွင့္တင္ယင္း စံခ်ိန္တင္ တန္ဖိုးျမင့္လူသားမ်ားျဖစ္ႏိုင္ၾကပါေစ၊ ျဖစ္ေအာင္လည္းႀကိဳးစားၾကပါစုိ႔လို႔….
အေကာင္းဆံုး ဆႏၵမြန္မ်ားျဖင့္……..

အရွင္ပညာ
၇၊၃၊၂၀၁၂